Zmarł

śp. Zbyszko BEDNORZ

prozaik, poeta, historyk literatury, publicysta; Człowiek-legenda, niezłomny patriota, wzór cnót obywatelskich, strażnik wartości, rzecznik spraw najważniejszych; autor książek, które służą dobru i prawdzie. Wieloletni członek Związku Literatów Polskich, w którym pełnił przed laty funkcję prezesa i wiceprezesa zarządu opolskiego oddziału.

 Nie tylko środowisko literackie Opolszczyzny poniosło ogromną stratę!

Koleżanki i Koledzy z Opolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich

----------------------------------------------

ZBYSZKO BEDNORZ

 

Urodził się 11 października 1913 roku w Skalmierzycach koło Ostrowa Wielkopolskiego. W 1939 r. ukończył filologię polską na Uniwersytecie Poznańskim. Debiutował w 1936 r. wierszem Lęk w jedenastym numerze Głosu. W 1938 r. został redaktorem działu literacko-kulturalnego śląskiego tygodnika Powstaniec. Po wybuchu II wojny światowej musiał uchodzić z Chorzowa. Od 1940 r. przebywał w Warszawie. W czasie wojny wstąpił do Organizacji Konspiracyjnej Ojczyzna (krypt. Omega). Wykładał na tajnym Pedagogium Ziem Zachodnich. Działał w Sekcji Zachodniej (referat śląski) Departamentu Informacji i Prasy Delegatury Rządu RP na Kraj. Współpracował z wydawanym przez nią pismem Ziemie Zachodnie Rzeczypospolitej (1942-1944) oraz redagował miesięcznik Zachodnia Straż Rzeczypospolitej wraz z jej dodatkiem satyrycznym Luźna Kartka (1943-1944). Brał udział w powstaniu warszawskim. Po wyzwoleniu włączył się do organizowania życia literacko-kulturalnego na Śląsku. Pracował w Polskim Związku Zachodnim. Działał w oddziale katowickim Związku Zawodowego Literatów Polskich, współredagował tygodnik Odra. Publikował w prasie codziennej i w ogólnopolskich czasopismach, m.in. w Odrze, Tygodniku Warszawskim, Przeglądzie Zachodnim, Twórczości, Więzi. Współpracował z Polskim Radiem. W latach 1948-1949 był kierownikiem literackim Wydawnictwa św. Jacka w Katowicach. W 1949 roku aresztowany pod zarzutem działalności konspiracyjnej po wojnie, skazany został na 15 lat pozbawienia wolności, po amnestii wyrok został zmniejszony do 8 lat. Dzięki staraniom środowiska literackiego został zwolniony w końcu 1951r. W 1954 r. osiedlił się w Opolu. Współpracował z pismami i wydawnictwami katolickimi, m.in. Gościem Niedzielnym, Dziś i Jutro. Do 1955 redagował dodatek Słowa Powszechnego – Słowo na Śląsku i tygodnik Katolik. W latach 1955-1960 był kierownikiem literackim wydawnictwa Pallottinum w Poznaniu. Współorganizował odbywające się w latach 1959-1970 Zjazdy Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych. Pełnił funkcję prezesa i wiceprezesa opolskiego oddziału  ZLP. Od 1971 r. uczestniczył w Ogólnopolskim Festiwalu Pieśni Religijnej pt. „Sacrosong”. W 1960 r. rozpoczął pracę w Instytucie Śląskim początkowo jako archiwista i bibliotekarz, później, po doktoracie i przyznaniu tytułu docenta, kierował Pracownią Historii Kultury Polskiej na Śląsku do momentu przejścia na emeryturę (w 1980 r.).W 1965 r. obronił na Uniwersytecie Wrocławskim pracę doktorską pt. Literatura ludowa współczesnej Opolszczyzny. Od 1989 r. należał do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Otrzymał wiele nagród m.in.: Prezydenta m. Opola (1978), Nagroda im.Włodzimierza Pietrzaka (1978), Nagroda im. Juliusza Ligonia (1985), Nagroda im. Karola Miarki (1988), Nagroda Wojewódzka (1989), Nagroda Artystyczna Wojewody Opolskiego (1993), Nagroda Kulturalna Prezydenta Opola (1995), Nagroda Literacka im. Marka Jodłowskiego (1998).W 1988 r. odznaczony został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Przyznano Mu także tytuły: Honorowy Obywatel Województwa Opolskiego i Honorowy Profesor Uniwersytetu Opolskiego (pierwszy taki tytuł nadany przez tę uczelnię).

Publikacje książkowe

1. Śląsk wierny ojczyźnie. [Szkice publicystyczno-naukowe]. Warszawa: Wydaw. Departamentu Informacji i Prasy Delegatury Rządu RP na Kraj, 1943

2. Glossy śląskie.[Proza poetycka]. Katowice: Wydaw. Jan z Bogumina Kuglin, 1945

3. Od Opola do Wrocławia.[Reportaże]. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych, 1946

4. Strofy serdeczne. [Poemat]. Katowice: Wydaw. J.Kuglin, 1946

5. Chrystus – królem rodziny. [Broszurka religijna]. Katowice: Nakładem Kurii Diecezjalnej Skł. gł. Księgarnia św. Jacka, 1949

6. Dzieci i bagaże. [Powieść]. Warszawa: „Pax”, 1953

  7. Będzie bratem. Opowiadania. Warszawa: „Pax”, 1955

8. Ręce wzniesione. Powieść biograficzna. Poznań: „Pallottinum”, 1958

9. Działalność „Kółka Polskiego” we Wrocławiu (1895-1906) w świetle świeżo odnalezionych protokołów z posiedzeń. Opole: Inst. Śląski
w Opolu, 1959

10. Szczepon czyli Rzecz o  Józefie Ryszce. [Esej]. Katowice: „Śląsk”, 1960

11. Urok mowy wyzwolonej. Esej o współczesnym pisarstwie ludowym na Opolszczyźnie. Opole: Inst. Śląski, 1962

12. Imię domu wschodzącego. [Powieść]. Warszawa: „Pax”, 1963

13. Ludowe żniwo literackie. Pisarstwo ludowe współczesnej Opolszczyzny. Wrocław: Zakład Narodowy im.Ossolińskich, 1966

14. Słowo w stronę rzeki.  Szkic o Odrze w literaturze polskiej. Opole: Inst. Śląski, 1968

15. Nad rocznikami dawnych gazet śląskich. Studium z polskiego życia literacko-kulturalnego przełomu XIX i XX wieku. Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971

16. Z Janem... Powieść współczesna. Warszawa: „Novum”, 1971

17. Dyszlem i parą. Z dziejów polskiej literatury  podróżniczej na Śląsku. Opole: Inst. Śląski, 1978

18. Na Zapiecku trzy okna. Opowiadania. Warszawa: „Pax”, 1978

19. Międzynarodowy hymn pokoju. Chór mieszany i fortepian. Bas-baryton i chór chłopięcy ad libitum. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, 1982

20. Pamiątka z Góry św. Anny z dnia pobytu papieża Jana Pawła II. Opole, 1983

21. Lata krecie i orłowe. [Eseistyka wspomnieniowa]. Warszawa: „Pax”, 1987

22. Do wyjaśnienia. [Powieść autobiograficzna]. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1993

Wybrane teksty o twórczości pisarza

1. Heska-Kwaśniewicz Krystyna: Zbyszko Bednorz. Opole: Woj. Bibl. Publiczna, 1997 (Portrety Pisarzy Opolskich)

2. Kozera Bartłomiej: Zbyszko Bednorz – katolicki. Kwartalnik Opolski 1994 nr 4 s. 91-99

3. Sercem i piórem czyli Rzecz o życiu i twórczości Zbyszko Bednorza. Red. nauk. Stanisława Sochacka. Opole: Wydaw. Inst. Śląski, 1991

4. Widera Aleksander: Pisarz, publicysta, naukowiec. Kwartalnik Opolski 1997 nr 2 s. 4-17

5. Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T.1. Warszawa: Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, 1994, s. 130-132

6. Zbyszko Bednorz. Na drogach pisarskiego powołania. Materiały z sesji naukowej. Red nauk. Władysław Hendzel. Opole: Woj. Bibl. Publiczna, Uniw. Opolski, 1998